Salmonellosis na nwamba: mgbaàmà na ọgwụgwọ nke pathology.

Nke a bụ ọrịa nke nje bacteria na-akpata Salmonella, na-emetụta ma mmadụ ma anụmanụ. N'isiokwu a, anyị ga-atụle otú e si amata ọrịa a, tụlee ihe mgbaàmà ndị nwere ike ime ka ndị nwe ha kpachapụ anya mara, ma kọwaa ihe ndị a ga-emerịrị maka ọgwụgwọ n'oge ma ọ bụrụ na a chọpụta salmonellosis na nwamba.

Anyị ga-emetụkwa akụkụ ndị dị mkpa dị ka ụzọ nke ọrịa, nchoputa na nlekọta pụrụ iche nke anụmanụ n'oge ọrịa. Ịghọta isi ihe ndị a ga-enyere onye ọ bụla aka ịdị njikere ichebe anụ ụlọ ha site na salmonellosis ma belata ihe ize ndụ na ahụike nke ma anụmanụ n'onwe ya na onye ahụ.

Isi ihe

• Salmonellosis na nwamba bụ ọrịa nje nke nje bacteria nke genus Salmonella kpatara, nke na-emetụta akụkụ eriri afọ nke eriri afọ, mana nwere ike imetụta akụkụ ahụ ndị ọzọ.
• Ihe na-ebute ọrịa gụnyere ịkpọtụrụ nri ma ọ bụ mmiri emetọọ, yana mmekọrịta ya na anụmanụ ndị bu ọrịa.
• Ụzọ ọrịa na-agụnye iri anụ ezi, mmiri sitere na ebe a na-apụghị ịdabere na ya na kọntaktị na ndị na-ebu ọrịa.
• Mgbaàmà nke salmonellosis na nwamba nwere ike ịdị nwayọọ ruo na nke siri ike ma gụnyere afọ ọsịsa, ọgbụgbọ, ahụ ọkụ, ike ọgwụgwụ, na enweghị agụụ.
• Nchọpụta nyocha dabere na anamnesis, nyocha, nyocha ụlọ nyocha, gụnyere nyocha ọbara na stool, yana usoro omenala.
• Ọgwụgwọ na-agụnye ọgwụgwọ ọgwụ nje, rehydration, mmezi nke nguzozi electrolyte, probiotics, na nlekọta nkwado.
• Nlekọta pụrụ iche maka anụmanụ na-arịa ọrịa na-achọ ịmepụta ọnọdụ dị mma, ikewapụ na anụ ụlọ ndị ọzọ, ịnọgide na-enwe hydration na inye nri dị mfe mgbaze.
• Mgbagwoju anya nwere ike ịgụnye akpịrị ịkpọ nkụ, sepsis, toxemia, mmebi akụkụ ahụ dị n'ime, wdg.
• Enwere ihe ize ndụ nke ibute ọrịa maka ụmụ mmadụ, ọkachasị n'ihe gbasara mmekọrịta chiri anya na anụmanụ nwere ọrịa ma ọ bụ ihe nzuzo ya.
• Mgbochi ọrịa na nwamba gụnyere nri dị oke mma, ịdị ọcha zuru oke na mkpochapụ, izere ịkpọtụrụ anụmanụ nwere ike bute ọrịa, ngwaahịa, ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa na nyocha oge niile.

Banyere ọrịa ahụ

Salmonellosis bụ ajọ ọrịa na-efe efe nke nwamba na-ebute site na mmụba nke nje bacteria Salmonella genus. Ihe microorganisms ndị a, na-abanye n'ime ahụ, na-emetụta akụkụ eriri afọ nke eriri afọ, na-ebute usoro mkpali. Otú ọ dị, mmetụta nke salmonella abụghị nanị na usoro nri nri, nje bacteria nwere ike gbasaa site na ọbara na akụkụ ndị ọzọ, gụnyere splin, imeju na ọbụna obi.

Ọrịa na-eduga na ngosipụta ụlọ ọgwụ dị iche iche, sitere na nsogbu mgbari nri dị nro ruo na ọrịa sistemu siri ike. Nje bacteria na-ebute mgbaàmà dị ka afọ ọsịsa, vomiting, ahụ ọkụ, ike ọgwụgwụ, na enweghị agụụ.

Ihe kpatara ya

Bacteria nke genus Salmonella, nke na-akpata salmonellosis na nwamba, bụ microorganisms nwere ike ịmalite usoro mmepe dị mgbagwoju anya, na-eme mgbanwe na ọnọdụ gburugburu ebe obibi na ndị ọbịa. Na ndụ okirikiri nke ndị a nje bacteria, ọ dịghị n'ụzọ doro anya gosiri nkebi, dị ka ụfọdụ ndị ọzọ pathogens, ma ha ike ngwa ngwa na-amụba na eriri afọ nke usu na-adị ndụ n'èzí ya ahu na-eme ka ha karịsịa na-eguzogide ọgwụ na mpụga ihe.

Nje bacteria na-anọgide na-adị ogologo oge na ala, mmiri na nri.

Otu akụkụ dị mkpa na mmepe nke Salmonella na nwamba bụ ikike ha nwere ime mgbanwe ngwa ngwa ma gbanwee, na-enyere ha aka imeri nzaghachi mgbochi nke onye ọbịa na ọgwụgwọ nje. Mgbe ịbanye n'ime ahụ, nje bacteria na-etinye aka na akpụkpọ anụ mucous nke eriri afọ, na-eme ka mbufụt na mgbanwe dystrophic na anụ ahụ. Nke a na-eduga na mmepe nke mgbaàmà ụlọ ọgwụ nke ọrịa ahụ, dị ka afọ ọsịsa, vomiting na ahụ ọkụ.

Ụzọ nke ọrịa salmonella na ndị dị ize ndụ

Ọrịa Salmonella na-apụta n'ụzọ dị iche iche, mana ọtụtụ mgbe a na-ebute ya site na nri na mmiri. Isi mmalite nri mmetọ nwere ike ịbụ anụ a na-amịghị mkpụrụ na akwa akwa. Ọ dị mkpa icheta na enwere ike ịchekwa nje bacteria Salmonella na ngwa kichin na ebe ọrụ. Mmiri emetọghị na-adịkarị na mpaghara ebe adịghị ọcha.

Otu dị ize ndụ maka ọrịa salmonella gụnyere ụmụ kittens na-eto eto bụ ndị na-enwebeghị ihe nchebe zuru oke, anụmanụ ndị agadi nwere mbelata nke ọma na ọrụ nchebe nke ahụ, na nwamba nwere ọrịa na-adịghị ala ala ma ọ bụ enweghị immunodeficiency.

Mgbaàmà nke salmonellosis na nwamba

Ọrịa ahụ nwere ike igosipụta onwe ya n'ụdị dị iche iche - site na nsogbu dị nro na usoro nje na-efe efe.

Ọ dị mkpa ịmara na mgbaàmà ahụ nwere ike ịdịgasị iche dabere na afọ pusi na ọnọdụ ya n'ozuzu ya:

• Ọrịa afọ ọsịsa. A na-ejikọta ya na stool mmiri ma ọ bụ mucous, mgbe ụfọdụ na-enwe adịghị ọcha ọbara.
• Agbọpụta. Ọ nwere ike ime dị ka mmeghachi omume na nsị nke nje bacteria na-ewepụta.
• Ahụ ọkụ. Mmụba nke okpomọkụ ahụ na-egosi usoro mkpali na ọgụ ahụ na-arụ ọrụ megide ọrịa.
• Enweghị mmasị na ike ọgwụgwụ. Anụmanụ ndị butere ọrịa na-abụkarị obere ọrụ, na-egosi ntakịrị mmasị na egwuregwu.
• Enweghị agụụ. Enwere ike ịkpata ya site na ahụ erughị ala n'ozuzu, mgbu afọ ma ọ bụ mmetụta ndị ọzọ na-adịghị mma.
• akpịrị ịkpọ nkụ. Ọ na-apụta n'ihi afọ ọsịsa na ọgbụgbọ, nke dị ize ndụ karịsịa maka nwamba na-eto eto na nwamba ndị agadi.
• Mmụba nke ọnụ ọgụgụ lymph. Nwere ike igosi mbọ ahụ a na-agba iji luso ọrịa ọgụ.

N'ihe ịrịba ama mbụ nke ọrịa, ị ga-agakwuru onye na-agwọ ọrịa anụmanụ ozugbo.

Kedu ụdị ọrịa salmonellosis yiri?

Salmonellosis na nwamba nwere ike inwe mgbaàmà yiri ọtụtụ ọrịa ndị ọzọ nke eriri afọ tract, nke na-eme ka o sie ike ịchọpụta dabere naanị na foto ụlọ ọgwụ.

N'okpuru ebe a bụ tebụl na-atụnyere salmonellosis na ọrịa ndị ọzọ.

Ọrịa	Kedu ka ọ dị?	Kedu ka o si dị iche na salmonellosis
Panleukopenia (ọrịa anụ ọhịa)	Ọgbụgbọ, vomiting, ahụ ọkụ	Ọrịa malitere ịrịa; eji mara oke ahụ ọkụ, adịghị ike mberede, oké akpịrị ịkpọ nkụ.
Ọrịa Corona virus	Ọgbụgbọ, enweghị mmasị, ọnwụ nke agụụ	Ọgbụgbọ, enweghị mmasị, ọnwụ nke agụụ. Mgbaàmà dị nro nwere ike ịghọ peritonitis, nke a na-egosipụta site na ascites (mmiri dị n'ime oghere afọ), odo nke akpụkpọ ahụ mucous, na ike iku ume.
Helicobacteriosis	Agbọpụta, ọnwụ nke agụụ	Ihe na-akpata ya bụ nje bacteria Helicobacter pylori. Mgbaàmà a kapịrị ọnụ gụnyere ume na-adịghị mma, mgbasa afọ, na nsogbu mgbari nri anaghị ejikọta ya na afọ ọsịsa.
Ọrịa parasitic (dịka ọmụmaatụ, helminths)	Ọrịa afọ ọsịsa, ibu ibu, mgbe ụfọdụ vomiting	Ọnụnọ nke nje nje na feces, ụkwara, wdg ga-ekwe omume.

Nchọpụta nke salmonellosis

Ndị dọkịta na-eji ụzọ mgbagwoju anya iji chọpụta nke ọma salmonellosis na nwamba.

Nke a bụ ụzọ isi achọpụta ọrịa:

• Akụkọ ihe mere eme na nyocha ụlọ ọgwụ. Ogbo mbụ, nke gụnyere ịnakọta ozi gbasara mgbaàmà, akụkọ ihe mere eme nke nri nri, enwere ike ịkpọtụrụ anụmanụ ndị ọzọ na ọrịa ndị gara aga.
• Nlele ọbara. Nnyocha ọbara n'ozuzu nwere ike ikpughe ihe mgbaàmà nke ọrịa.
• Nyocha biochemical nke ọbara. Ọ na-enyere aka nyochaa ọrụ nke imeju na akụrụ, nke dị mkpa maka ikpebi ogo mmebi ahụ.
• Nyocha stool (nyocha stool). Nchọpụta kpọmkwem nje bacteria Salmonella n'ime nsị pusi bụ isi nkwenye nke nchoputa ahụ.
• Omenala cultivation nke ihe onwunwe. Na-eme ka o kwe omume ikewapụ omenala dị ọcha nke nje bacteria.
• Nyocha serological. A na-eji ya achọpụta ọgwụ mgbochi ọrịa Salmonella n'ime ọbara anụmanụ, nke nwere ike igosi ọrịa na-adịbeghị anya ma ọ bụ ugbu a.

Nke ọ bụla n'ime ụzọ ndị a nwere njirimara nke ya ma nwee ike ịnye ozi dị mkpa gbasara ahụike nwamba na ogo mmepe ọrịa. Nkọwa nke nsonaazụ chọrọ ụzọ ọkachamara na ahụmịhe nke ọkachamara n'ọrịa anụmanụ.

Ọgwụgwọ salmonellosis na nwamba

Usoro ọgwụgwọ chọrọ usoro zuru oke yana gụnyere:

• Ọgwụ nje. A na-ahọrọ nkwadebe dabere na nsonaazụ nke ịgha mkpụrụ. A na-ejikarị ọgwụ nje eme ihe dị ka Baytril, Augmentin ma ọ bụ Ceftriaxone. Usoro ọgwụgwọ ahụ nwere ike ịdịru site na ụbọchị 7 ruo 14, dabere n'ịdị njọ nke ọnọdụ pusi.
• Rehydration na mgbazi nke electrolyte itule. Akụkụ dị mkpa nke ọgwụgwọ, karịsịa na ọnụnọ afọ ọsịsa na vomiting, nke nwere ike iduga akpịrị ịkpọ nkụ.
• Prebiotics. A na-eji ha akwado ma weghachite microflora intestinal nkịtị.
• Ọgwụ nkwado. Na-agụnye ojiji nke vitamin B.
• Nri oriri. N'ime oge mgbake, a na-atụ aro nri dị mfe mgbari. Onye dibia bekee nwere ike ịnye nri pụrụiche maka ndị nwere nsogbu eriri afọ.

Ọ dị mkpa icheta na ọgwụ onwe onye nwere ike ọ bụghị naanị na ọ gaghị adị irè, kamakwa ọ dị ize ndụ maka ahụike pusi gị. Ekwesịrị ịme nhọpụta ọgwụ niile naanị site n'aka ọkachamara n'ịgwọ ọrịa anụmanụ.

Anumanu na-arịa ọrịa ọ chọrọ nlekọta pụrụ iche?

N'oge ọgwụgwọ salmonellosis na nwamba, na mgbakwunye na ọgwụgwọ ọgwụ, a ga-akwụ ụgwọ nlebara anya pụrụ iche na nlekọta anụ ahụ.

Nlekọta pụrụ iche ga-enyere aka mee ka usoro mgbake ahụ dị ngwa ma mee ka ọnọdụ anụ ụlọ gị dị mfe:

• Inye ebe dị mma maka izu ike. Họrọ ebe dị jụụ ma dị mma ebe pusi gị ga-ezu ike n'udo pụọ na mkpọtụ na ihe nkiri.
• Nkwado hydration. Gbaa mbọ hụ na pusi na-enweta mmiri ọñụñụ dị ọhụrụ mgbe niile. N'ihe banyere akpịrị ịkpọ nkụ, na nkwenye nke onye na-agwọ ọrịa anụmanụ, ị nwere ike iji ngwọta pụrụ iche maka rehydration ọnụ.
• Na-eri obere akụkụ. Na-enye nri mgbari ngwa ngwa n'obere akụkụ, mana karịa ka ọ dị na mbụ. Jiri ndepụta nri pụrụ iche nke dọkịta kwadoro na-akwado mgbake nke eriri afọ eriri afọ.
• Kewapụ na anụmanụ ndị ọzọ. Iji gbochie mgbasa nke ọrịa, kewapụ nwamba na-arịa ọrịa na anụ ụlọ ndị ọzọ.
• Na-edobe ịdị ọcha. Na-asachapụ mgbe niile ma kpochapụ traị ahụ, ebe nri na ebe izu ike yana ihe egwuregwu ụmụaka. Nke a ga-enyere aka gbochie ịmaliteghachi ọrịa na mgbasa nke nje bacteria n'ime ụlọ.
• Nlekọta ahụike. Jiri nlezianya nyochaa omume na ọnọdụ pusi n'oge ọgwụgwọ. Dekọọ mgbanwe ọ bụla na ahụike, agụụ, ugboro na nkwụsi ike nke stool ka gị na onye na-agwọ ọrịa anụmanụ gị kparịta ụka.
• Ndụmọdụ. Na-akpọtụrụ onye ọkachamara n'ọrịa anụmanụ mgbe niile, soro ndụmọdụ ya niile ma ghara ịkwụsị ọgwụgwọ na-enweghị nkwenye ya, ọbụlagodi ma ọ bụrụ na anụ ụlọ ahụ yiri ahụike.

Ịmepụta ọnọdụ nlekọta n'ụlọ na-enyere aka mee ka usoro mgbake ahụ dịkwuo ngwa ma na-eweta ọṅụ na ọrụ azụ azụ anụ ụlọ gị.

Nsogbu nwere ike ime nke salmonellosis

Ọ bụrụ na a naghị ebido salmonellosis n'oge ma ọ bụ na a naghị agwọ ya nke ọma, ọ nwere ike ibute ọrịa siri ike nke na-eme ka amụma ahụ dịkwuo njọ.

Nke a bụ ụfọdụ nsogbu na-enwekarị nsogbu nwere ike ime:

• akpịrị ịkpọ nkụ. Ọgbụgbọ na ọgbụgbọ na-adịte aka na-enweghị mmanye mmiri zuru oke na-eduga na akpịrị ịkpọ nkụ, nke dị ize ndụ karịsịa maka nwamba na-eto eto na ndị agadi.
• Sepsis (ọrịa nje nke ọbara). Salmonella nwere ike ịbanye n'ọbara ma mee ka sepsis, ọnọdụ dị ize ndụ nke chọrọ ọgwụgwọ ozugbo na nke siri ike.
• Toxemia. Ịchịkọta nsị n'ime ọbara n'ihi ọrụ nke nje bacteria nwere ike iduga toxemia, na-akpata nnukwu nsogbu na ọrụ nke akụkụ na usoro.
• Mmebi nke akụkụ ahụ dị n'ime. Ọrịa na-adịte aka nwere ike imetụta imeju, akụrụ, obi, na akụkụ ahụ ndị ọzọ, na-eme ka ha na-afụ ụfụ na-adịghị ala ala ma ghara ịrụ ọrụ.
• Nsogbu eriri afọ na-adịghị ala ala. Ọgwụgwọ na-ezughị ezu ma ọ bụ na-ezighi ezi na-akpata mmepe nke ụdị gastroenteritis na-adịghị ala ala, na-esonyere ya mgbe ọ bụla ntiwapụ nke afọ ọsịsa na vomiting.
• Immunosuppression. Ọrịa ahụ nwere ike igbochi usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nke anụmanụ, na-eme ka ọ dịkwuo mfe ibufe ọrịa na ọrịa ndị ọzọ.
• Iguzogide ọgwụ nje. Iji ọgwụ nje eme ihe n'ụzọ na-ezighị ezi nwere ike inye aka na mmepe nke nje na-eguzogide ọgwụ, na-eme ka ọgwụgwọ dị mgbagwoju anya n'ọdịnihu.

Ọ dị mkpa ịghọta na nleta n'oge kwesịrị ekwesị na onye na-agwọ ọrịa anụmanụ na ịgbasochi ndụmọdụ ya gbasara ọgwụgwọ na nlekọta nke pusi na-arịa ọrịa nwere ike ibelata ihe ize ndụ nke ịmepụta nsogbu ma tinye aka na mgbake ngwa ngwa nke ahụike anụ ụlọ gị.

Ọ bụ salmonellosis na-efe efe mmadụ?

Enwere ike ibunye Salmonellosis site na pusi gaa na mmadụ, ọkachasị mgbe ya na anụmanụ nwere oria ma ọ bụ ihe nzuzo ya na-akpachi anya. Ọ bụ ezie na ọrịa mmadụ na-efe efe dị ụkọ, ihe ize ndụ ahụ ka dị, karịsịa maka ndị na-arịa ọrịa immunocompromised, ụmụaka, ndị agadi, na ndị inyom dị ime.

Ọrịa mmadụ nwere ike ime:

• Site na kọntaktị kpọmkwem na anụmanụ butere ọrịa ma ọ bụ ihe nzuzo ya (feces, vomitus).
• Site na iji ihe eji eme ihe (nri na efere mmiri, tray).
• Maka ịdị ọcha nke ọma nke ọma mgbe gị na anụ ụlọ na-akpakọrịta ma ọ bụ hichaa ebe a na-edebe ya.

Debe ahụike na ịdị ọcha nke anụ ụlọ site n'ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka ọgwụgwọ anụ ụlọ n'oge na akara mbụ nke ọrịa.

Mgbe mmadụ butere ọrịa salmonellosis, ihe mgbaàmà na-amalitekarị n'ime awa 12-72 nke ikpughe ya ma nwee ike ịgụnye:

• Ọrịa afọ ọsịsa;
• Okpomọkụ na ahụ ọkụ;
• Ihe mgbu nke afọ;
• Ọgbụgbọ na vomiting;
• Isi ọwụwa.

Ọ bụrụ na mgbaàmà pụtara, karịsịa na ndị si n'otu ihe ize ndụ, ị kwesịrị ịchọ enyemaka ahụike ozugbo.

Mgbochi

Ọ na-achọ ụzọ zuru oke iji belata ihe ize ndụ nke ibute ọrịa yana idobe ahụike anụmanụ.

Nke a bụ ndụmọdụ bụ isi maka mgbochi ọrịa a:

• Nri dị mma. Jiri naanị ndepụta dị elu sitere na ndị nrụpụta egosiri. Zenarị nri anụ ma ọ bụ akwa, nke nwere ike ịbụ isi mmalite nke ọrịa.
• Ịdị ọcha na ịdị ọcha. Na-asachapụ mgbe niile ma kpochapụ ebe nri nwamba na ebe izu ike, yana traị. Nhicha nke ọma na-enyere aka igbochi mgbasa nke ọrịa.
• Izere ịkpọtụrụ anụmanụ nwere ike bute ọrịa. Debe pusi gị ka ọ ghara iso ụmụ anụmanụ ndị ọzọ na-akpakọrịta, ọkachasị ndị kpafuru akpafu ma ọ bụ ndị na-egosi akara ọrịa.
• Ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa na nyocha ọgwụgwọ ọrịa anụmanụ mgbe niile. Ọ bụ ezie na enweghị ọgwụ mgbochi ọ bụla megide salmonellosis, ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa n'oge megide ọrịa ndị ọzọ na nyocha oge niile na-enyere aka ịnọgide na-enwe ahụike na mgbochi.
• Nchọpụta mmalite na ikewapụ anụmanụ na-arịa ọrịa. Na akara mbụ nke ọrịa, kpọtụrụ onye na-agwọ ọrịa anụmanụ. Kewapụ anụmanụ na-arịa ọrịa site na anụ ụlọ ndị ọzọ nwere ike igbochi mgbasa nke ọrịa.

Iji usoro ndị a ọ bụghị naanị na-ebelata ohere nke ibute salmonellosis, kamakwa na-enye aka na mmezi ahụike na ọdịmma anụ ụlọ gị. Ịmepụta ebe nchekwa na ahụike maka anụ ụlọ bụ ihe ndabere nke mgbochi nke ọtụtụ ọrịa.

Dị ka ihe ndị ahụ si dị

• N.M Kolychev, RG Gosmanov Veterinary microbiology na mycology
• Bryan Markey, Finola Leonard, Dores Maguire Clinical Veterinary Microbiology
• R. Kirk, D. Bonagura, Kirk's Modern Course of Veterinary Medicine