Argyhoeddodd y ceffyl bach y cymdogion yn gyfrwys i roi lloches iddo.

Roedd y ceffyl bach yn ymweld â'i gymdogion yn rheolaidd. Fel y digwyddodd, roedd ganddi reswm da.

Ar y dechrau, roedd Connie a Craig Collum yn meddwl bod yr anifail mawr a oedd yn rhedeg i lawr y ffordd o flaen eu tŷ yn oriau mân y bore yn gi oedd wedi codi oddi ar ei dennyn. Wrth agosáu, sylweddolon nhw nad ci o gwbl oedd y creadur brown a gwyn dirgel, ond ceffyl bach. Gan ofni y byddai'r anifail yn rhedeg i'r ffordd lle gallai gael ei daro gan gar, defnyddiodd Craig wair i ddenu'r ceffyl ofnus ato.

Y diwrnod cynt, roedd y Collums wedi gadael eu dau geffyl, Coco a Derby, yn y stablau lle roedden nhw i aros drwy'r gaeaf. Wedi cyfarfod â cheffyl bach unig yng nghanol Ionawr oer, fe benderfynon nhw fynd â hi i ryw le diogel a chynnes.

Roedd ceffyl bach o'r enw Benjamin (Ben) yn perthyn i gymydog a oedd yn byw tri thŷ i lawr o'u lot yn Helena, Alabama. Pan wnaethant hysbysu'r perchennog am y ceffyl, nid oedd ar unrhyw frys i fynd ag ef i ffwrdd, meddai'r cwpl. “Fe wnaethon ni ddychwelyd i'n cartref ac aros am sawl awr, ond ni ymddangosodd unrhyw un. Fe wnaethon ni Ben yn gyfforddus ac yn fwy na dim fe wnaethon ni sicrhau ei fod yn gwbl ddiogel," meddai Connie Collum.

Pan gyrhaeddodd perchennog y ceffyl bach o'r diwedd, fe wnaethon nhw ddarganfod y byddai Ben yn rhedeg i ffwrdd pryd bynnag y byddai'n dod o hyd i fan bregus yn y ffens, a oedd yn digwydd yn eithaf aml. Dywedodd hefyd fod Benjamin ar un achlysur wedi dianc ac wedi cerdded mwy nag 8 cilomedr i fferm arall. Yn ystod ei daith, daeth ar draws llwyn rhosod, a oedd yn glynu reit yn y brig rhwng ei glustiau. Roedd pobl a welodd Ben yn ei gamgymryd am unicorn, a derbyniodd gorsaf heddlu'r dref o leiaf dri adroddiad amdano,' meddai Collum.

Sylweddolodd y Colums yn fuan nad oedd Ben yn rhedeg i ffwrdd i chwilio am antur - roedd ceffyl unig yn chwilio am ffrind. “Eglurodd y dyn i ni ei fod wedi etifeddu fferm fechan gan ei rieni a bod ganddyn nhw dros 20 o geffylau bach ar un adeg. Ond buont oll farw, heblaw Benjamin,” medd Colum.

Aeth pythefnos heibio, ac yr oedd y Collums eisoes wedi anghofio am y ceffyl bach. Ond un bore canodd cloch y drws. “Dywedodd dyn oedd yn mynd heibio fod fy ngheffyl wedi rhedeg i ffwrdd a’i fod yn gorwedd o flaen ein porfa. Gofynnais ar unwaith: "A yw hwn yn geffyl bach?" Dywedodd ie a diolchais iddo a dweud mai ceffyl fy nghymydog ydoedd, ond byddwn yn ei gymryd,' meddai Craig.

Gyda rhagolygon o stormydd eira, dechreuodd y Collums baratoi cartref newydd i Ben lle gallai aros yn gyfforddus am dywydd y gaeaf. Gadawsant nodyn gyda chymydog am leoliad Ben, ond ni chawsant unrhyw ymateb.

Ychydig ddyddiau wedyn, galwodd perchennog y ceffyl a gofyn a oedden nhw'n adnabod unrhyw un a fyddai'n fodlon cymryd Benjamin. “Fe wnaethon ni ddweud y gallai Ben aros gyda ni nes (ac os) y byddwn ni'n dod o hyd i gartref da iddo,” mae Collum yn rhannu. “Credwn i Ben ein dewis ni ei hun a theimlo ein bod yn caru ceffylau. Rydym yn credu ei fod yn unig iawn ac eisiau dod o hyd i gartref newydd a theulu cariadus."

Cymerodd ychydig o amser i'r cwpl syrthio mewn cariad â'r ceffyl bach a'i wneud yn rhan o'u teulu. Llwyddodd Ben, 18 oed, i oresgyn iselder bron yn llwyr, yn enwedig yng nghwmni mab y Colums a'u pum ci. “Mae presenoldeb y cŵn i’w weld yn codi ei ysbryd ac mae’n ymddangos yn llawer hapusach ar adegau. Maen nhw wrth eu bodd yn mynd allan i’r borfa gyda ni i weld Ben ac rydyn ni’n meddwl y bydd Benjamin yn fwy na thebyg yn bondio gyda’n cŵn dros amser,” meddai Collum.

Mae'r Colums, y rhai sy'n caru anifeiliaid ac aelodau o'r gymuned achub yn credu bod yna reswm roedd Ben yn dal i ddangos i fyny ar garreg eu drws: Roedd yn gwybod y byddent yn newid ei fywyd am byth. “Rydyn ni’n teimlo bod Ben wedi ein dewis ni oherwydd ei fod yn teimlo hynny rywsut,” meddai ei deulu newydd.